ADHD u dorosłych – dlaczego dopiero teraz się o tym mówi?

[REKLAMA]

Wiele osób uważa, że ​​zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), jest zaburzeniem wyłącznie wieku dziecięcego. Niewielu zdaje sobie sprawę, że występuje również u dorosłych. U podstaw ADHD leży minimalna dysfunkcja półkul mózgowych, która może wystąpić jeszcze przed narodzinami. ADHD u dorosłych może objawiać się na różne sposoby i nie zawsze towarzyszy temu wyłącznie nadpobudliwość.

Główne objawy ADHD u dorosłych

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ma całą sekcję poświęconą ADHD. Diagnozy różnią się obecnością i częstotliwością występowania objawów. Niestety, w większości publikacje te dotyczą dzieci, którym po prostu trudniej zapanować nad nadpobudliwością.

Wśród najczęściej pojawiających się objawów ADHD u dorosłych jest niska koncentracja. Takim osobom bardzo trudno jest wykonywać codzienne obowiązki, łącznie ze sprzątaniem domu, przygotowywaniem posiłków, sortowaniem rzeczy i odkładaniem ich na swoje miejsce. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego zaburzenia u dorosłych, zajrzyj na blog o ADHD. Autorka pod pseudonimem Bezproblemowa opisuje tam zarówno codzienność z ADHD, jak i choroby towarzyszące.

ADHD – inne objawy

Osoby z ADHD mogą mieć większą tendencję do popadania w konflikty. Wszystko ze względu na impulsywność wynikającą z tego zaburzenia. Jednak stwierdzenie, że każda osoba z ADHD jest kłótliwa, może być krzywdzące. Po prostu czasami impulsywność sprawia, że sprzeczki z innymi będą występować częściej niż u osób neurotypowych. Nie jest to natomiast regułą.

Inne objawy ADHD u dorosłych:

  • Trudności z rutynowymi zadaniami, takimi jak sprzątanie lub gotowanie. W życiu codziennym tacy ludzie są zdezorganizowani, rozproszeni, łatwo się dezorganizują i mają tendencję do spóźniania się,
  • Trudności z kontrolowaniem własnego budżetu i terminowego płacenia np. rachunków za media. Osoby z ADHD często nie radzą sobie z oszczędzaniem pieniędzy i racjonalnym ich wydawaniem,
  • Tendencja do przerywania wypowiedzi swoim rozmówcom,
  • Częsty brak taktu w kontaktach z innymi ludźmi. Osobie z tego typu zaburzeniem trudno jest powstrzymać spontaniczne wypowiedzi, mogą być one niezwykle impulsywne,
  • Zapominanie o ważnych sprawach,
  • Zaburzenia koncentracji uwagi u dorosłych objawiają się niezdolnością do koncentracji na pracy i angażowania się w jeden rodzaj aktywności przez długi czas – chyba że coś wyda się im bardzo interesujące,
  • Ciągłe trudności w planowaniu działań, a także w późniejszej realizacji planu. Pacjenci z ADHD często nie mają długoterminowych planów,

Wszystkie te objawy mogą mieć destrukcyjny wpływ na codzienność osoby zmagającej się z ADHD. Dla wielu najtrudniejsza jest obniżona zdolność koncentracji, która utrudnia wykonywanie obowiązków zawodowych i ważnych zadań. Często nie pozwala na wspinanie się po szczeblach kariery i spełnianie swoich marzeń. Dochodzi też do porównywania się do osób, które nie zmagają się z ADHD, co może mieć bezpośredni wpływ na spadek samooceny.

Należy pamiętać, że nie każda osoba ma te same objawy. Jeśli masz jakieś wątpliwości, warto skonsultować się z lekarzem. Pamiętaj jednak, że w Polsce wciąż niewielu specjalistów. O tym jednak w dalszej części artykułu.

ADHD u dorosłych – inne trudności

Niektóre osoby z ADHD gorzej radzą sobie z prowadzeniem samochodu przez wcześniej wspomniane problemy ze skupieniem. Nie są w stanie jednocześnie dostrzec wszystkich użytkowników drogi, znaki drogowe i ocenić sytuację. Są też oczywiście tacy, którzy radzą sobie dobrze, ale zaleca się tu szczególną ostrożność i stosowanie do wszystkich przepisów ruchu drogowego.

Zespół dotyka również sfery intymnej, szczególnie u kobiet. Większość kobiet nie może osiągnąć orgazmu, ponieważ podczas stosunku nie mogą w pełni skoncentrować się na tym, co się dzieje i swoich uczuciach.

Dorosłemu z ADHD niezwykle trudno jest czytać książki i oglądać filmy, zwłaszcza jeśli fabuła nie zaciekawi ich od samego początku. Tacy ludzie po prostu nie mają na tyle cierpliwości i już po kilku minutach tracą zainteresowanie historią.

Jak wygląda diagnoza zaburzenia?

Eksperci twierdzą, że ADHD u dorosłych nie pojawia się nagle – zawsze w pierwszej kolejności przejawia się w dzieciństwie. Dlatego, w procesie diagnozy dużą wagę przywiązuje się do zebrania informacji o występowaniu odpowiednich objawów w dzieciństwie pacjenta. W tym celu, przeprowadza się ankietę wśród osoby zgłaszającej się po pomoc, członków jej rodziny oraz osób z najbliższego otoczenia. Szczególną uwagę zwraca się na analizę sukcesów szkolnych pacjenta, a także tempa jego rozwoju i osiąganych wyników.

Równolegle ze zbieraniem informacji należy przeprowadzić ogólne badanie lekarskie. Wykluczy to choroby somatyczne lub neurologiczne, które mogą mieć podobne objawy. Badania na różnego rodzaju tomografach pozwalają potwierdzić obecność defektów organicznych w ośrodkowym układzie nerwowym. Takie zmiany są rejestrowane, gdy osoba próbuje się na czymś skoncentrować. W spoczynku organiczne zmiany w mózgu nie są utrwalane.

Istnieją testy, które pomagają zdiagnozować ADHD u dorosłych. Z ich pomocą można nie tylko określić stopień rozwoju umysłowego, ale także uzyskać pełny obraz pacjenta.

Testem diagnostycznym jest DIVA i jest ona przeprowadzana przez psychologa-diagnostę. Należy zwrócić uwagę na to, czy dany specjalista zajmuje się diagnozowaniem ADHD u dorosłych, co niestety na ten moment nie jest jeszcze powszechnie spotykane.

Skuteczne metody leczenia

Główna trudność w leczeniu ADHD u dorosłych wiąże się z późną diagnozą. Im wcześniej zaburzenie zostanie wykryte, tym łatwiej będzie można poradzić sobie z objawami.

Psycholog lub psychoterapeuta może doradzić skuteczne ćwiczenia przeznaczone właśnie dla osób z ADHD. Z kolei psychiatra przepisać odpowiednie leki.

Wiodącą rolę jednak odgrywa psychoterapia. Psychoterapeuta dobiera najskuteczniejszą technikę w oparciu o indywidualne cechy pacjenta i jego największe trudności.

Leczenie farmakologiczne może nieco poprawić zdolność koncentracji, ale nie jest w stanie rozwiązać problemów z dezorganizacją, zapominaniem i nieumiejętnością zarządzania własnym czasem. Aby leczenie było skuteczne, konieczne jest również włączenie psychoterapii.

Pomocne nawyki

Wraz z psychoterapią i leczeniem farmakologicznym można zastosować inne metody radzenia sobie z zaburzeniami koncentracji uwagi. Większość z nich można stosować w warunkach domowych jako metody pomocnicze w złożonej terapii ADHD.

Jednym z najłatwiejszych sposobów zmniejszenia objawów zespołu deficytu uwagi są regularne ćwiczenia. Podczas ćwiczeń wzrasta poziom serotoniny, dopaminy i noradrenaliny w mózgu. Substancje te pozytywnie wpływają na zdolność koncentracji. Aby osiągnąć trwałe wyniki, warto trenować regularnie.

Leczenie będzie bardziej skuteczne, jeśli uda się unormować rytm dobowy. Należy również zwrócić uwagę na odżywianie, powinno ono być zrównoważone i regularne.

Joga lub medytacja mogą pomóc złagodzić niektóre objawy ADHD. Dzięki regularnej praktyce można wpłynąć na zdolność koncentracji, a nawet zminimalizować impulsywność i uczucie niepokoju. Warto tu zaznaczyć, że te czynności mogą nie być z początku łatwe do wdrożenia. Wymagana jest cierpliwość, konsekwencja i przede wszystkim dużo determinacji.

Mity na temat ADHD

Przede wszystkim nie powinno się wierzyć, że ADHD to tylko „modna” diagnoza usprawiedliwiająca nieodpowiedzialność i zaniedbania pedagogiczne. Pierwsze prace naukowe dotyczące ADHD ukazały się na początku ubiegłego wieku.

Niestety istnieje o wiele więcej mitów na temat zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, oto niektóre z nich:

  • U prawie wszystkich dzieci, które są nadmiernie ruchliwe i aktywne, rozpoznaje się ADHD. W rzeczywistości zaburzenie to nie jest bardzo powszechne. Około 6% populacji doświadcza tego zaburzenia, a tylko jedna trzecia z nich otrzymuje niezbędne leczenie. Większość nadpobudliwych dzieci nie jest w ogóle leczona, zwłaszcza dziewczynki;
  • zespół deficytu uwagi jest chorobą nadpobudliwych chłopców. Ale jest to dalekie od przypadku; w większości przypadków pacjenci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi nie mają nadpobudliwości. Tacy ludzie są po prostu uważani za leniwych i głupich. Zespół ten jest bardzo powszechny wśród dziewcząt i kobiet, ale według statystyk częściej diagnozuje się go u silniejszej płci;
  • choroba ta została wymyślona przez Amerykanów, którzy mają skłonność do znajdowania prostych rozwiązań złożonych sytuacji. Zespół ten występuje prawie we wszystkich krajach, ale nie wszędzie zostało to wystarczająco zbadane;
  • główną przyczyną ADHD są źli nauczyciele, rodzice i brak sztywności w wychowaniu. Rodzina i najbliższe otoczenie mogą wpływać na stan osoby z ADHD, ale główną przyczyną zaburzenia są cechy genetyczne lub zmiany organiczne w mózgu. W takim przypadku nawet najbardziej doświadczeni nauczyciele i kochający rodzice rzadko mogą wpływać na zachowanie dziecka;
  • osoby z ADHD wkładają niewielki wysiłek w rozwiązywanie swoich problemów i dlatego nie szukają dla nich wymówek. Badania tomografów doprowadziły do ​​wniosku, że im bardziej osoba z tym zespołem się stara, tym bardziej jej stan się pogarsza. Próbując skupić się na wykonywaniu jakiegokolwiek zadania, pacjent po prostu wyłącza korę czołową mózgu.

Krzywdzące jest przekonanie, że dzieci z ADHD wyrastają z zaburzenia a po 12-14 latach wszystkie objawy znikną. Współczesne badania wykazały, że objawy zespołu deficytu uwagi utrzymują się w wieku dorosłym u ponad połowy wszystkich dzieci cierpiących na to zaburzenie.

To, że dzieci z rodzin dysfunkcyjnych gorzej radzą sobie ze swoim zaburzeniem i jest bardziej widoczne, nie oznacza, że nie występuje u osób z „przykładnych” rodzin. Po prostu ci, którzy wychowali się w bardziej wspierającym środowisku lepiej sobie radzą z trudnościami.

Tak dużą liczbę mitów i nieporozumień na temat ADHD może tłumaczyć fakt, że cierpiące na to dzieci i dorośli z pozoru funkcjonują normalnie i są w stanie w jakimś stopniu poradzić sobie z podstawowymi obowiązkami. Zaburzenie, choć komplikuje życie człowieka, nadal nie sprawia, że takie osoby są ciężko chore.

Dorośli z biegiem lat uczą się dostosowywać do swoich ograniczeń na tyle dobrze, że bywa to trudne do zauważenia przez osoby z zewnątrz. Doskonałym przykładem jest Bezproblemowa, która jest osobą wysokofunkcjonującą mimo ciężkich objawów ADHD. Choć zdaje sobie dobrze radzić w życiu codziennym, to miewa trudności, o których pisze w swoich wpisach. Wskazuje między innymi, jak trudno jest skuteczne odpoczywanie. Przeczytasz o tym w tym wpisie: Nie umiem odpoczywać i nic mi się nie chce – jakie są tego powody?

Źródła: https://ajp.psychiatryonline.org/doi/full/10.1176/appi.ajp.2012.12070991, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/302/original/71-82.pdf, bibliotekanauki.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *