Czy robić badania prenatalne? Kiedy kobieta powinna koniecznie zrobić badania prenatalne?

Osobom, które nie zgłębiały tematu, tylko bazują na tym, co zasłyszane, badania prenatalne kojarzą się z czymś złym, co zagraża ciąży. Tymczasem tak nie jest. Badania dzielą się na inwazyjne i nieinwazyjne. Warto więc rozwiać wszelkie wątpliwości i sprawdzić, czy warto robić badania prenatalne.

Czym są badania prenatalne?

Przede wszystkim badania prenatalne to określenie na wszystkie badania, które wykonywane są podczas ciąży, aby ocenić zdrowie i rozwój dziecka, a przede wszystkim – wykluczyć wady płodu. Wyróżnić można zarówno badania nieinwazyjne, jak i inwazyjne. Pierwsze są obowiązkowe dla każdej ciężarnej po 35. roku życia lub w niektórych wypadkach, o których szerzej napiszemy później, ale Polskie Towarzystwo Ginekologiczne wyraźnie zaleca stosowanie badań nieinwazyjnych również w przypadkach ciąży o prawidłowym przebiegu.

Bezpieczne badania prenatalne

Nieinwazyjne badania prenatalne to takie, które nie ingerują w płód nienarodzonego dziecka. Są więc bezpieczne zarówno dla dziecka, jak i dla matki. Ich przeprowadzenie jest bardzo ważne, bowiem pozwala na wykrycie nieprawidłowości w rozwoju, co często pozwala na ich leczenie w trakcie rozwoju płodu. Co istotne, umożliwia to przygotowanie właściwego porodu dla potomka, który urodzi się ze schorzeniem.

Więcej o badaniach prenatalnych nieinwazyjnych przeczytać można na stronie centrum medycznego www.sante-cm.pl/badania_prenatalne, w którym można je wykonać w ramach kontraktu z NFZ lub prywatnie. Na powyższej stronie doczytać można m.in. na temat prenatalnych badań USG, które zalecane są pomiędzy 11. a 13. tygodniem ciąży, w tym o przezierności karkowej (NT) oraz o badaniach biochemicznych PAPP-A i B-hCG z krwi matki, które z dość wysokim prawdopodobieństwem pozwalają oszacować ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edrwardsa i Patau. USG wykonuje się też pomiędzy 18. i 23. tygodniem i 28. a 32.

Do nieinwazyjnych badań prenatalnych wliczyć można testy z krwi np. Nifty, Harmony, które na podstawie próbki krwi matki określają ryzyko trisomii płodu. Są znacznie bardziej wiarygodne niż test PAPPA, gdyż badają materiał genetyczny dziecka krążący we krwi obwodowej matki.

Inwazyjne badania prenatalne

Zdarza się, że pojawia się konieczność dalszego poszerzania diagnostyki prenatalnej. Wtedy niezbędne jest przeprowadzenie badań inwazyjnych. Ich nazwa bierze się stąd, że niosą za sobą ryzyko utraty ciąży. Do najczęstszych badań inwazyjnych należą amniopunkcja oraz biopsja kosmówki. Pierwsze z nich polega na nakłuciu igłą powłok brzusznych kobiety i pobraniu materiału genetycznego dziecka z kosmówki, czyli błony otaczającej zarodek. Amniopunkcja to pobranie materiału z płynu owodniowego.

Kiedy kobieta powinna koniecznie zrobić badania prenatalne?

Można założyć, że koniecznie badania prenatalne powinny zrobić te z kobiet, które włączone są do programu bezpłatnych, bo opłacanych ze środków NFZ. Spełniać muszą przynajmniej jeden z warunków:

• wiek matki powyżej 35 r.ż.,
• nieprawidłowy wynik badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu,
• wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka,
• określenie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową,
• stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka.

To jednak tyczy się badań nieinwazyjnych i określonej grupy kobiet. Inaczej rzecz ma się w przypadku młodszych pań i takich, u których nie stwierdza się ryzyka. Generalnie Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca stosowanie badań nieinwazyjnych również w przypadkach ciąży o prawidłowym przebiegu. To pewność, że dziecko rozwija tak, jak należy.